تطبیق تئوری دولت اقتدارگرای بروکراتیک با دولت پهلوی درسالهای 1332-1342

چکیده از جمله تئوری هایی که در خصوص توسعه در کشورهای جهان سوم ارائه شده است، تئوری دولت های اقتدارگرای بوروکراتیک است که توسط گیلرمو اودانل و در توصیف وضعیت توسعه در آمریکای لاتین ارائه شده است. در این نظریه عنوان می شود که جوامع توسعه نیافته جهت گذار از وضعیت سنتی و دست یابی به مدرنیسم نیاز به یک دولت مقتدر مرکزی و بوروکرات دارند. براساس تئوری اودانل مشخصات دولت اقتدارگرای بوروکراتیک عبارت است از: کاربرد موثر زور در تمامی عرصه ها، موفقیت نظام در کاهش مشارکت مردم در تصمیم گیری های سیاسی، حاکمیت دیوان سالاران، انحصار سیاسی، انحصار اقتصادی، سیاست زدایی و تعمیق سرمایه داری وابسته . از این رو، در این پژوهش مواردی مانند نظامی گری، گسترش دیوان سالاری و بروز تحولات در بخش صنعت و تجارت، انحصار سیاسی و دفع مشارکت سیاسی مردم به عنوان مشخصات برجسته دولت محمدرضاشاه در دهه 1342-1332 شناسایی شده و با مقایسه میان این دسته از مشخصات با ویژگی های حکومت مورد نظر در تئوری اودانل، حکومت محمدرضاشاه در این دهه می تواند از جمله مصادیق تئوری مذکور به شمار آمده و یک نمونه از دولت اقتدارگرای بوروکراتیک محسوب گردد.